Turbosprężarka to system, który skazany jest na systematyczną pracę w ekstremalnie trudnych warunkach. Jej eksploatacja jest zwykle zaawansowana, a stan techniczny komponentu powinien być stale kontrolowany przez użytkownika. Wyciek oleju z turbiny może być spowodowany wieloma usterkami i okolicznościami. Zazwyczaj jest wynikiem niewłaściwego poziomu ciśnienia w obudowie zarówno sprężarki, jak i turbiny. Najczęściej stanowi niebezpieczne zjawisko świadczące o nieprawidłowościach występujących w obrębie funkcjonowania całego układu turbodoładowania. Czasami wyciek ten może być również oznaką awarii innego podzespołu samochodowego, a bagatelizowanie tego objawu może przyczynić się do uszkodzenia łożysk i wirnika turbiny.
Wyciek oleju z turbiny to sytuacja, gdy płyn w niekontrolowany sposób wydostaje się spod obudowy, zanieczyszczając części samochodu. Ponieważ ubytki substancji smarującej wpływają niekorzystnie na działanie komponentów, należy systematycznie kontrolować jej stan oraz sprawdzać obecność występowania ewentualnych nieszczelności. Zauważenie pierwszych objawów nieprawidłowości w pracy turbosprężarki powinno skłaniać kierowców do wizyty u mechanika. Wyłącznie specjalista może zdiagnozować stan techniczny komponentu oraz podległych mu części. Zdarza się bowiem, że wyciek oznacza nie tylko usterkę samej turbiny, ale również zużycie filtrów, awarię czujnika poziomu oleju, jego ciśnienia czy innych elementów struktury silnika.
Czym jest turbosprężarka?
Turbosprężarka to urządzenie, które wykorzystuje energię gazów spalinowych do zwiększenia wydajności procesu spalania mieszanki paliwowej. Efektywne spalanie przekłada się na oszczędności przy jednoczesnym wzroście mocy silnika. Jeżeli turbosprężarka jest odpowiednio zamontowana i sprawna technicznie, nie powinna puszczać oleju. Wyciek oleju z turbiny może być szczególnie niebezpieczny dla jej dalszego prawidłowego funkcjonowania głównie ze względu na możliwość zatarcia podzespołu.
Wyciek oleju z turbiny – oznaka kłopotów?
W przypadku stwierdzenia nieszczelnej turbosprężarki wiele zależy od tego, kiedy i gdzie zauważono ubytek oleju oraz jego obecność poza obudową części. Jeżeli wyciek oleju z turbiny występuje tuż po jej zamontowaniu w samochodzie, a jego obecność zauważalna jest z obu stron obudowy, zwykle świadczy to o zatkanych lub zgiętych przewodach powrotnych oleju. Wyciek może być również konsekwencją wysokiego ciśnienia w skrzyni korbowej. Ono zaś najczęściej jest następstwem nadmiaru gazów w układzie i wadliwej wentylacji skrzyni korbowej.
Ubytek oleju następuje najczęściej wtedy, gdy substancja smarująca nie ma możliwości powrotu z układu do misy olejowej. Przedostaje się przez wnętrze turbosprężarki i, szukając drogi powrotu, wycieka do układu wydechowego, stając się powodem zwiększonego zadymienia z wydechu (kopcenia) lub do układu dolotowego – powodując nawet rozbieganie się silnika.
W pewnych sytuacjach olej może wyciekać z turbiny dalej nawet po wymianie turbosprężarki na nową lub zregenerowaną. Dzieje się tak zwłaszcza, gdy zaniedba się kontrolę przestrzeni wokół uszkodzonej turbosprężarki i nie oczyści się układu. Gdy poprzednia turbosprężarka ze względu na nieszczelność wtłaczała dużo oleju do przewodu powietrza doładowującego, ten zgromadził się w przewodzie i chłodnicy. Po wymianie stary olej jest podawany do silnika. Po trafieniu na stronę wydechową spala się, wytwarzając dym w kolorze niebieskim.
Jak i kiedy olej wycieka z turbiny?
Wycieki z obu stron turbiny świadczą zazwyczaj o zgięciu, skręceniu lub zablokowaniu ujścia rurki spływowej, o czym wspomniano już wyżej. Ten rodzaj awarii widoczny jest również wtedy, gdy poziom oleju jest zbyt wysoki i w układzie nie ma miejsca na jego swobodny przepływ oraz spływ. To z kolei prowadzi do wzrostu wartości ciśnienia w obudowie i wypychania go na zewnątrz turbiny z obu jej stron.
Wyciek oleju z jednej ze stron dostrzegamy przede wszystkim w sytuacji, w której doszło do utraty lub nadmiernego wzrostu ciśnienia od strony kompresji lub turbiny. Ten sam efekt powodują ponadto przedmuchy przez pierścienie tłoków i skrzynię korbową.
Przyczyny awarii turbosprężarki
Wyciek oleju może świadczyć zarówno o usterce samej turbiny, jak i innych komponentów tego złożonego systemu. Mowa tu przede wszystkim o silniku spalinowym, układzie dolotowym, wydechowym, smarowania, chłodzenia, przewodach powietrza i filtrach. Przyczynę zwiększonego zużycia płynu zawsze należy ustalić po konsultacji ze specjalistą. Wsparcie mechanika pomoże w określeniu miejsca wycieku, stopnia ewentualnego zużycia łożysk, uszczelnień, a nawet samej obudowy. Z pewnością nawet pierwsze objawy uszkodzenia turbosprężarki nie powinny być bagatelizowane przez kierowców. Ich wczesna diagnostyka pozwala uniknąć złożonych awarii, unieruchamiających pojazd na dłużej.
Do wystąpienia awarii turbiny najczęściej przyczynia się nieprawidłowe użytkowanie pojazdu z układem turbodoładowania przez kierowców. Agresywna i zbyt dynamiczna jazda, wkraczanie na zbyt wysokie obroty na zimnym silniku – to główne błędy użytkowników pojazdów. By zapewnić turbinie długą żywotność, należy stosować się do kilku zaleceń specjalistów. Konieczne jest rozgrzanie silnika przed rozpoczęciem jazdy. Tuż po jego uruchomieniu należy pozostawić go przez chwilę w pracy na jałowym biegu. Tak samo postępujemy tuż przed jego zgaszeniem. Nie należy również bagatelizować niepokojących dźwięków dobiegających spod maski, nadmiernego wydzielania zabarwionych spalin, spadku mocy silnika i jego wydajności czy zwiększonego zużycia paliwa i oleju. Wszystkie z nich są zwykle objawami pierwszych awarii turbiny.
Regeneracja turbosprężarek
W przypadku stwierdzenia usterki, kierowcy mają do wyboru dwa wyjścia: zakup nowej części lub regenerację zużytej. Wielu z nich zastanawia się, ile trwa regeneracja turbiny i z jakim kosztem się wiąże. To korzystne rozwiązanie głównie ze względu na skuteczność, jaką oferują specjaliści i gwarancję prawidłowego działania komponentów. Dzięki regeneracji możliwe jest szybkie odzyskanie w pełni sprawnego systemu turbodoładowania i uniknięcie konieczności dłuższego unieruchomienia pojazdu. Specjaliści dokonują diagnostyki rozmontowanych części turbiny, wymieniają zużyte elementy, dbając o ich prawidłowy montaż i wyważenie rdzenia. Następnie część montuje się ponownie do samochodu. Regeneracja turbosprężarki jest rozwiązaniem zdecydowanie tańszym od zakupu nowej.
O tym, kiedy wykonać regenerację turbosprężarki zawsze powinno się decydować po uprzedniej konsultacji ze specjalistą. Kierowca może jednak samodzielnie zapobiegać wyciekom w przyszłości, dbając o czystość i sprawność całego układu. Należy przede wszystkim systematycznie upewniać się, że system odprowadzania powietrza i oleju jest wolny od zatorów, a układ wydechowy – szczelny. Na uszczelkach olejowych nie powinno się używać silikonów uszczelniających, a specjalistyczne uszczelniacze. Katalizator i filtr cząstek stałych muszą być czyste i wolne od zatorów, podobnie jak przewody. Kierowca powinien również samodzielnie kontrolować parametry dotyczące ciśnienia i poziomu oleju w układzie.
